Uitleggen en luisteren

(Onderstaande column is een toevoeging op de weergave door Computable van het gesprek tussen AFAS en Gendo van 28 juli j.l. op initiatief van AFAS CEO Bas van der Veldt)

Ze noemen zich de Software-VOC, naar het 17e eeuwse bedrijf dat een tijdje veel winst maakte door in Azië moordend en rovend haar diverse monopolies uit te buiten maar uiteindelijk failliet ging door interne corruptie en … een veranderende wereld van krachtige natie-staten waar ze niet langer relevant was.

In de computable word ik geciteerd dat NOiV het beleid beter moet uitleggen. Dat klopt maar er is ook een andere kant. ICT-Office en AFAS moeten beter luisteren, of in het geval van beleidsdocumenten, beter lezen. Uit de brief van Heemskerk aan de Tweede kamer van 17 sept 2007 over de doelen van het beleid:
1. vergroten van de interoperabiliteit tussen en met de verschillende bouwstenen en vormen van dienstverlening van de eOverheid door versnelling aan te brengen in het gebruik van open standaarden;
2. verminderen van de afhankelijkheid van leveranciers bij het gebruik van ICT door versnelde inzet van open standaarden en open source software;
3. bevorderen van een gelijk speelveld op de softwaremark en voorts bevorderen van de innovatie en de economie door het gebruik van open source software krachtig te stimuleren en bij opdrachten de voorkeur te geven aan open source software bij gelijke geschiktheid.

Open standaarden gaan we gewoon doen. Discussie voorbij. Support or die. Opensource wordt gestimuleerd omdat het een achterstand heeft en omdat we bij besteding van publieke middelen geen dingen gaan kopen als iets dat we gratis kunnen downloaden goed genoeg is (vergelijk het met het wassen van stadsbussen met leidingwater of Spa blauw, goed-genoeg-en-gratis is een makkelijke keuze). Leveranciersonafhankelijkheid is van belang om goede marktwerking te garanderen. Maar nog belangrijker omdat de overheid in dienst is van haar burgers en dus niet aan de leiband kan lopen van commerciële partijen daar waar het haar primaire proces (informatieverwerking) betreft.

Dit is het beleid in-a-nutshell, simpeler kan ik het niet maken. Maar mijn oma van 88 snapt het dus dan moet dat toch ook lukken met de staf van ICT-office.

Het blijft vreemd dat zowel ICT-Office als AFAS claimen dat EZ en NOiV slechte dingen zeggen over hun bedrijven en businessmodel maar ik kan de documenten waar die dingen in staan nergens vinden (links met bewijs aan tegendeel welkom!). Dus: put up or shut up. Kom met een document van EZ/NOiV waar de slechte dingen in worden gezegd die geclaimd worden zodat we daar over kunnen praten of haal je stroman uit de discussie. Feiten graag, geen vage verdachtmakingen.

Daar waar de marktwerking niet goed loopt past overheidsingrijpen, daar is het ook mee begonnen in 2002 met de motie Vendrik. Zoals ik al eerder zei; niemand dwingt bijvoorbeeld AFAS hun producten zo te ontwikkelen dat ze alleen in combinatie met Microsoft producten te gebruiken zijn. Dat is een keuze die door AFAS zelf gemaakt is. Volgens Bas heeft hij geen klanten die Linux gebruiken en is dat dus geen probleem. Maar als het geen probleem is waarom voelt AFAS dan toch een probleem? Het zou kunnen dat de klanten van AFAS allemaal Windows gebruiken omdat klanten die iets anders gebruiken geen klant worden bij AFAS. Bas zegt geen organisatie te kennen die Linux voor ERP gebruikt (wel eens van SAP gehoord?), ik ken nauwelijks organisaties die geen opensource in gebruik hebben en niemand die ‘blij is met de afhankelijkheid van als Microsoft’. Beweren dat we dankzij het MS-monopolie documenten met elkaar kunnen uitwisselen is:
1. niet waar, er zijn constante problemen met de interoperabiliteit van de verschillende generaties Office producten.
2. een beetje vergelijkbaar met de stelling dat onder Attila de Hun er ook al Europese eenwording was. Op een zieke manier waar, maar toch niet hoe we het willen.

Perspectieven kunnen verschillen zal ik maar zeggen.

Een software-VOC die serieus de wereld wil veroveren moet dus zeker aansluiting vinden bij een trend die van Brasilia tot Beijing overheden in beweging zet. En niet klagen dat die trend niet past bij hun businessmodel. Gendo heeft een aantal organisaties geholpen in selectietrajecten van organisaties waarbij AFAS van de longlist verdween vanwege dit soort afhankelijkheden. Dat zijn dan weer typische Gendo klanten waarschijnlijk. Het zijn er nog geen elf duizend maar ze groeien wel (net als wij) en een slimme ondernemer met oog voor de toekomst zorgt dan hij de eerste is die deze opkomende markt kan bedienen. AFAS wil dit echter pas gaan doen als er voldoende vraag is. Ook dat mag maar dan niet zeuren als je straks wordt in gehaald door een applicatie-leverancier met een slim ASP-model. De meeste MKB-ers willen namelijk geen software maar een oplossing voor hun administratieve probleem en een webapplicatie op basis van Java op een Apache/Linux server met Postgres- of MySQL die je per strekkende meter kan huren is dan heel erg handig. Voor mijn bedrijf weet ik wel wat ik zou willen voor de niet-competitieve zaken. Voor die dingen waar ik me mee onderscheid van mijn conculega’s ga ik natuurlijk geen C.O.T.S. gebruiken, hoe kan ik me onderscheiden met iets dat iedereen kan kopen?

Met dank aan Jolein de Rooij en Bas van der Veldt voor een goede discussie.