Internet, Privacy, Copyright; Choose Two

Onderzoeksbureau Considerati meldde eerder deze week dat er nog steeds flink gedownload wordt in Nederland. Voor een ‘breed’ onderzoek ontbraken er wel wat cruciale partijen, Bits of Freedom bijvoorbeeld. In het onderzoek geen ruimte voor fundamentele vragen over de maatschappelijke of economische waarde van auteursrecht dat inmiddels meer dan een eeuw kan duren (was ooit 15 jaar). Dat wilde de opdrachtgever waarschijnlijk niet. Ook geen woord over de lobby van de copyright industrie waarbij achter gesloten deuren wetten in elkaar worden getimmerd die zelfs onze volksvertegenwoordigers in Europa niet mogen zien laat staan beïnvloeden. De hele discussie wordt gereduceerd tot een winst/verliesrekening van een bepaalde bedrijfstak. Prima natuurlijk maar dan heeft het met mij in ieder geval niets te maken. Want ik werk niet in die bedrijfstak. Net als de meeste mensen trouwens. Ook in de comments op webwereld werd snel duidelijk dat vrijwel niemand veel waarde meer hecht aan dergelijk onderzoek. Wij van Wc-eend…

Een jurist van de Amerikaanse RIAA maakte het recentelijk nog wat bonter door te stellen dat het publieke domein de vrije markt en het kapitalisme vervelend in de weg zat. Van zoveel eerlijkheid schrik je wel even. Maar het recente hoogte punt van de ‘e’ G8 bijeenkomst in Parijs waar Sarkozy een paar captains-of-industry had uitgenodigd om voor ons te bepalen wat we met ons Internet zouden mogen doen in de toekomst. Een paar niet uitgenodigde vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties hielden hun eigen persconferentie (video – Lessig vat het in min 7 mooi samen).

Dit soort voorbeelden maakt duidelijk dat het idee van een redelijke dialoog met de gevestigde belangen een fictie is. Wijze mensen zoals Prof. Lawrence Lessig proberen al tien jaar lang zo’n dialoog te starten zonder enig succes. Ook schrijver en activist Cory Doctorow poogt een redelijke ‘middle ground’ te vinden tussen de de belangen van auteurs, de copyright industrie en de rest van de samenleving en geeft zelf het goede voorbeeld door zijn boeken DRM-vrij aan te bieden. De copyright industrie (‘entertainmentindustrie’ in het Considerati rapport) maakt zo’n dialoog echter volstrekt onmogelijk door steeds haar belangen en rechten als absoluut neer te zetten zonder bredere maatschappelijke context. Grote delen van het Considerati rapport lezen toch weer als de klacht dat Sourcy heel veel geld misloopt doordat de Gemeente Utrecht haar stadsbussen met leidingwater wast.

Twee weken later bracht de VN een rapport uit waarin vrije toegang tot Internet tot mensenrecht werd verklaard. Daarmee zou dus de Franse HADOPI wet (na drie beschuldigingen van overtredingen wordt de burger afgesloten) een mensenrechtenschending. Zolang mensen Internet toegang hebben zal er gedownload worden. Als er iets te leren is van de afgelopen 15 jaar Internet geschiedenis dan is het wel het falen van repressieve maatregelen tegen het maken van digitale kopieën. Volgend jaar zijn bandbreedtes en opslagmedia weer ruimer en rekenkracht goedkoper. Alleen het opgeven van die rechten zoals geformuleerd door de VN kan dit stoppen. Er is een digitale politiestaat van stalinistische proporties nodig om te voorkomen dat er gekopieerd wordt. Niet in de laatste plaats omdat enige aanzet tot een echte brede maatschappelijke discussie over hervorming van het auteursrecht actief onmogelijk wordt gemaakt door de copyright industrie zelf.

Een bekende regel voor complexe projecten is: Good, Fast, Cheap; Choose Two. Je kan het goed en snel krijgen maar dat kost wat. Goed en goedkoop kan soms ook maar dan is wat geduld nodig. Alle drie tegelijk is meestal niet haalbaar. Voor het volkomen vast zittende ‘download debat’ lijkt ook zoiets te gelden:

Internet, Privacy, Copyright; Choose Two.

We kunnen het Internet met de huidige functionaliteit en openheid behouden en tegelijkertijd het recht op privacy en vrije meningsuiting maar dan wordt het handhaven van 20ste eeuws auteursrecht een onmogelijke zaak. We kunnen ook onze privacy en andere burgerrechten opgeven om een specifieke bedrijfstak in staat te stellen nog wat langer op een vertrouwde manier geld te verdienen. Een laatste mogelijkheid is het Internet uit te zetten. Maar dat is niet echt een optie, een land als Nederland kan geen dag meer zonder. Net als elektriciteit. Als samenleving zitten we in een pijnlijk realisatie proces dat we maximaal twee van de drie kunnen krijgen. En verschillende belangen maken verschillende keuzes. Net als het overgrote deel van de bevolking kies ik dan voor Internet en Privacy (dat hier symbool staat voor een hele reeks burgerrechten). En daarna staat de uitkomst van het proces al vast, aangenomen dat we een enigszins werkende democratie hebben (ACTA doet burgers wel eens twijfelen). Lawrence Lessig grapte ooit tijdens een presentatie in Berlijn dat hij ‘net als Gorbatsjov’ het systeem genoeg wilde hervormen om het in stand te kunnen houden. Hervorming lijkt echter niet aan de orde, eerder een geweldloze revolutie.

Zoals iedere maatschappelijke verandering (afschaffing slavernij, algemeen kiesrecht) gaat ook deze gepaard met felle debatten, af en toe wat juridisch wapengekletter en periodieke Wc-eend rapportjes. Maar dat is historisch gezien achtergrond ruis. Wellicht komt er ooit in de niet te verre toekomst een moment waarop fundamentele burgerrechten weer gewoon door de wetgever worden gegarandeerd en door het OM gehandhaafd. Tot die tijd zullen burgers hun rechten online met technische middelen moeten waarborgen. Privacy krijg je door crypto toe te passen. Mobiele netneutraliteit door al je verkeer via een VPN te laten lopen. Voor de dagelijkse praktijk hoeft het gek genoeg niet heel veel uit te maken voor iedereen die zich een beetje verdiept in privacy tools.

Eerdere columns over auteursrecht

Debat tussen HAR2009 en BREIN op Hacking at Random